بیش ‌فعالی حالتی است که در آن فرد بیش از اندازه نرمال فعال و دارای جنب و جوش افراطی است. این رفتارهای افراطی و جنب و جوش غیر عادی باعث خسته شدن اطرافیان فرد در خانواده و حتی محل تحصیل فرد می گردد.در این مقاله از گروه آموزشی و پانسیون مطالعاتی لاپلاس همراه ما باشید.

متاسفانه تحقیقات صورت گرفته نشان داده که تعداد زیادی از افرادی که به سمت مواد مخدر گرایش پیدا کرده اند، در کودکی دچار بیش فعالی بوده اند. از جمله مشکلات افراد بیش فعال بی حوصله بودن آن ها در گوش دادن به حرف دیگران یا نشستن در یک جا یا منتظر ماندن برای انجام کاری و مورد نصیحت واقع شدن است و به شدت نسبت به این موارد واکنش نشان می دهند.

با وجود این که اکثر این افراد دارای ضریب هوشی بالایی هستند و قدرت یادگیری به مراتب بهتری نسبت به هم سن های خود دارند، اما با توجه به عدم توجه کافی از نظر تحصیلی به نسبت بقیه هم کلاسی های خود ضعیف تر هستند. هم چنین به دلیل این که در کنترل رفتار و حرکات خود دچار مشکل هستند، همین مساله باعث می شود در اکثر مواقع با اعتراض اطرافیان خود مواجه شوند و به نوعی دچار سر خوردگی و انزوا گردند.

امروزه مشخص شده که نشانه های این بیماری از قبل از هفت سالگی بروز می کند و به تدریج شدت می گیرد. لذا بسیار مهم است که در همان مراحل ابتدایی با شناخت آن و بهره گیری از مشاوره های کارشنان خبره در این زمینه ضمن بررسی ریشه های این مشکل، به درمان آن بپردازند.

دانش آموزان بیش فعال یعنی چه؟

این اصطلاح برای دانش آموزانی به کار می رود که تحمل نشستن به مدت طولانی بر روی صندلی خود را ندارند و مدام از جای خود بلند شده و در کلاس می چرخند. همچنین به سراغ سایر دوستان خود در کلاس می روند و در کار آن ها سرک کشیده و دخالت می کنند.

اکثر دانش آموزان بیش فعال مدام در حال تکان دادن پای خود یا کشیدن پای خود بر روی زمین هستند و جنب و جوش بسیار زیادی نیز دارند. از دیگر شاخصه های این دانش آموزان این است که کم تر پیش می آید که بتوانند کاری را به صورت کامل انجام دهند. چرا که مدام از کاری به سراغ کار دیگر می روند و نیمه کاره همه را رها می کنند. بی قراری و عدم آرامش و تکان خوردن های بیش از حد باعث عدم تمرکز آن ها می شود و در نتیجه در یادگیری آن ها نیز تاثیر می گذارد.

به گونه ای که درصد بالایی از آن ها دارای مشکلات یادگیری هستند. متاسفانه رفتارهای خارج از کنترل این دانش آموزان و حتی گاهی پرخاشگرانه آن ها هم باعث ایجاد مشکلات و دردسرهای زیادی برای والدین آن ها در محیط خانه می گردد و هم باعث شاکی شدن معلمان و مسئولان مدرسه و سایر محصلین و اولیای آن ها در محیط مدرسه می شود.

چالش های مطالعه برای دانش آموزان بیش فعال کدام است؟

تمرکز و توجه مهم ترین ارکان یادگیری در محیط مدرسه هستند. اما بیش فعالی به دلیل این که باعث عدم توجه فرد به فضای کلاس و تدریس معلم می شود و از طرفی تمرکز فرد در حین مطالعه را هم بر هم می ریزد، بنابراین یادگیری فرد بیش فعال را هم دچار اختلال می نماید. یکی دیگر از مشکلات این دانش آموزان ناتوانی در ثابت قدم ماندن در انجام دقیق برنامه ‌ریزی روزانه خود است که همین ناتوانی سبب می شود فرد بیش فعال نتواند تکالیف روزانه خود را به موقع انجام دهد و همین امر باعث ایجاد استرس بیشتر در وی نیز می گردد.

بی نظمی نیز از دیگر چالش های دانش آموزان بیش فعال است. به گونه ای که قادر به انجام تکالیف خود در یک قسمت از خانه نیستند و لوازم التحریر و کتاب و دفترهای چنین افرادی را باید در قسمت های مختلف منزل پیدا کرد. اهمال کاری و به تاخیر انداختن زمان انجام کارها نیز از جمله عوارض بیش فعالی است

که باعث می شود وی درس خواندن و انجام تکالیفش را عقب بیاندازد و برای ساعت های پایانی شب بگذارد. ترجیح تفریح و تلویزیون دیدن و بازی با تلفن همراه و رایانه نسبت به مطالعه کردن نیز از جمله مشکلاتی است که بسیاری از والدین این دانش آموزان از آن شاکی هستند.

همه این مسائل باعث می شود که چنین افرادی نسبت به سایر دوستان خود از نظر یادگیری در جایگاه پایین تری قرار بگیرند و در یک یا چند درس نمرات پایینی نیز کسب نمایند. البته می توان با استفاده از نظرات مشاوران متخصص و مجرب و به کارگیری روش‌ های درمانی مناسب و با بهره گیری از کمک  کادر آموزشی و توجه و صرف زمان بیشتر توسط والدین دانش آموز شرایط را برای تحصیل این دانش‌ آموزان بهتر کرد.

بیشتر بخوانید:هنگامی که فرزندان اضطراب دارند:۲۰ راهکار برخورد والدین برای حمایت روانی فرزندان

چگونگی تشخیص دانش آموزان بیش فعال

روانشناسان از معیارهای متفاوتی برای تشخیص بیش فعال بودن دانش آموزی استفاده می نمایند. البته بر اساس این معیارها باید شدت علائم به حدی باشد که زندگی کودک و حتی خانواده وی را تحت تاثیر قرار دهد. چون در برخی مواقع کودک صرفا بی توجه است و نباید این مورد با بیش فعالی اشتباه گرفته شود.

نکته دیگر این است که رفتارهای غیر عادی دانش آموز بیش فعال هم در خانه و هم مدرسه باید صورت پذیرد و اگر فقط در یک محیط انجام شود شاید ارتباطی به بیش فعالی نداشته باشد.

با این وجود معلمان و خانواده ها در صورت مشاهده چندین مورد از علائم بیش فعالی حتما باید با یک روانشناس در ارتباط باشند تا وی با بررسی رفتار های دانش آموز و پرسیدن چند سوال و بررسی پاسخ های دانش آموز و زیر نظر گرفتن وی در صورت تشخیص بیش فعالی اقدامات لازم را با کمک والدین و مسئولان مدرسه انجام دهد. از جمله علائمی که بر اساس آن تشخیص بیش فعال بودن دانش آموزی را می دهند می توان موارد زیر را نام برد.

• بسیار پر تحرک است و نمی تواند به مدت زیاد در یک مکان ساکن بماند.
• به صورت مداوم در حال چرخیدن و تکان دادن دست و پای خود است.
• مدام صندلی خود را ترک می نماید.
• در اکثر مواقع حرف دیگران را قطع می کند و حوصله شنیدن صحبت های اطرافیان را ندارد.
• در موقعیت هایی که موافق نظر وی نیست پایین و بالا می پرد و می دود.
• در بیشتر مواقع هنگام بازی کردن بسیار پر سر و صدا است.
• حاضر به رعایت کردن نوبت نیست و با انتظار کشیدن مشکل دارد.
• فراموش کار است.
• خیلی حساس است و زود تر از سایرین به گریه می افتد.
• در قیاس با سایر دانش آموزان ترسو تر است.

بیشتر بخوانید:۱۳ راهکارهای موثر برای رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه

ویژگی های دانش آموزان بیش فعال چیست؟

با وجود این که بروز برخی رفتارها در کودکان به دلیل بی تجربه بودن و یا عدم توجه کافی به مسائل می تواند عادی باشد و به مرور زمان و با افزایش سن دیگر شاهد انجام آن ها توسط کودک نباشیم،

اما در مورد افراد بیش فعال، گذشت زمان باعث بهبود اوضاع نشده و حتی در برخی موارد باعث تشدید اشتباهات گذشته نیز می گردد. به گونه ای که روابط دوستانه و اجتماعی آن ها در مدرسه را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. دانش آموزان بیش فعال دارای برخی علائم هستند که با مشاهده آن ها والدین وی می توانند از نظرات یک روانشناس بهره مند شوند. از جمله ویژگی های چنین دانش آموزانی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بی تاب و بی قرار هستند و حوصله نشستن به مدت طولانی بر روی صندلی خود را ندارند.
• اهل رویا پردازی هستند و مدام خود را در موقعیت شخصیت های حقیقی یا تلویزیونی که آن ها را دیده اند تصور می نمایند.
• انتظار کشیدن برای انجام کاری برایشان سخت و غیر قابل تحمل است.
• قدرت مقابله و مقاومت در برابر وسوسه ها را نداشته و قرارگیری در چنین موقعیت هایی برایشان عذاب آور است.
• به دلیل عدم توجه و تمرکز کافی، احساس می کنند نسبت به هم سن های خود توانایی های کم تری دارند.
• بسیار پر حرف بوده و حتی در لحظات تنهایی نیز به صورت مداوم برای خود حرف می زنند.
• قادر به کنار آمدن با افراد دیگر نیستند و در چنین لحظات معمولا رفتار پرخاشگرانه بروز می دهند.
• با توجه به عدم تمرکز و نداشتن دقت، وسایل و کتاب و حتی البسه خود را گم می کنند و باید به دنبال یافتن آن ها باشند.
• به دلیل عدم توجه به نکات و گوشزدهای اطرافیان هم رفتارهای پر اشتباه دارند و هم این که باعث ایجاد خطر و دردسر برای سایرین می شوند.
• زود تحریک می شوند و با کوچک ترین مساله ناخوشایندی عصبی می شوند.
• به دلیل نا منظم بودن قادر نیستند به تنهایی و به راحتی در امور و وسایل خود نظم و ترتیب ایجاد کنند.
• داشتن استرس و مضطرب بودن از ویژگی های بارز آنان است.
• در بازی کردن با دوستان خود به مشکل بر می خورند به گونه ای که معمولا باعث رنجش آن ها می شوند و بازی را نیمه کاره رها می کنند.
• برای انجام تکالیف، کم تر تمایل به استفاده از کاغذ و قلم دارند مثلا برای محاسبات ریاضی از انگشتان دست خود استفاده می نمایند.
• در نوشتن تکالیف بسیار بی نظم بوده و توجه کافی ندارند به گونه ای که حروف یک کلمه را پس و پیش می نویسند.

راهکارهای مدیریت زمان برای دانش آموزان بیش فعال

یکی از موارد کلیدی و بسیار مهم برای دانش آموزان بیش فعال کمک به آن ها برای یادگیری مدیریت زمان است تا از این طریق بتوان هم شرایط درس خواندن آن ها را بهتر کرد و هم کیفیت مطالعه آن ها را بهبود بخشید.

• نکاتی برای بهبود مهارت های مدیریت زمان

اکثر دانش آموزان بیش فعال دارای سبک زندگی نامنظمی هستند که مهم ترین دلیل آن مدیریت زمان ضعیف آن ها است. در حقیقت می توان گفت مدیریت زمان برای چنین دانش آموزانی دارای اهمیت بسیار زیادی است. مدیریت زمان به معنای واقعی کلمه زمانی قابل تحقق است که برنامه ریزی روزانه وجود داشته باشد

و بتوان کودک را برای انجام کارهای روزانه خود ترغیب نمود. لیست کردن کارها و تکالیف دانش آموز بیش فعال و ترتیب انجام آن ها نیز بسیار مهم است، تا از این طریق بتوانید به زندگی وی نظم ببخشید.

البته حتما این برنامه ریزی را با حضور خود وی انجام دهید و از او نیز کمک بگیرید تا متوجه شود که برای نظرات او نیز احترام قائل می شوید. باید برای یادگیری مدیریت زمان به کودک به گونه ای رفتار نمایید که برای وی سرگرم کننده و جذاب باشد. همچنین حتما زمان اضافه در برنامه ریزی روزانه برای بازی کردن یا دیگر تفریحات مورد علاقه کودک  نیز قرار دهید. نکته دیگر این که حتما سر حرف خود بمانید

و پایبند به قول و حرف خود باشید و با اتمام هر مرحله از برنامه ریزی روزانه به سراغ مرحله بعدی بروید. نکته دیگر این است که به هیچ عنوان تکالیف وی را بزرگ جلوه ندهید و وی را دچار استرس ننمایید. یکی از مهارت های مدیریت زمان مهارت خرد کردن کارها است با همین مهارت می توانید با توجه به بی حوصله بودن وی برای انجام کاری به صورت طولانی، انجام آن را به چند قسمت تقسیم نمایید تا برای وی نیز ساده تر و دلنشین تر گردد.

• ارائه راهکارهای عملی برای مدیریت وقت موثر

در بسیاری از موارد برای ترغیب هر چه بهتر دانش آموزان و کودکان برای یادگیری و تمرین بهتر لازم است که از راه کارهای عملی استفاده کرد. از جمله راهکارهای عملی مدیریت وقت موثر برای دانش آموزان بیش فعال می توان به موارد مهم زیر اشاره کرد:

• ارائه فهرستی از کارهای روزانه و اولویت بندی آن ها

برای این کار باید با کودک خود راجع به تکالیف روزانه و کارهایی که باید انجام دهد صحبت کرده و با کمک وی آن ها را فهرست کرده و اولویت بندی نمایید. مثلا اگر کودک نیاز به خرید وسیله ای دارد او را متوجه نمایید که درس خواندن و انجام تکالیف در اولویت بالاتری نسبت به خرید قرار دارد. پس از انجام تکالیف برای تفریح می توانید از منزل خارج شده و خرید را انجام دهید. یا مثلا او را متقاعد کنید که اگر از روز قبل تکلیف عقب افتاده یا انجام نداده ای وجود دارد، رسیدگی به آن ها نسبت به تکالیف امروز در اولویت قرار  دارد.

• جلوگیری از به تاخیر انداختن زمان انجام کارها و تکالیف

یکی از دلایل اصرار بر استفاده از نظرات کودک در برنامه ریزی های روزانه، ترغیب شدن وی به انجام کارها در ساعت های مشخص به دلیل پایبند بودن به حرف خودش است.

می توان در صورت اتمام کاری در زمان مشخص حتی برای وی جایزه در نظر گرفت. این جایزه می تواند تلویزیون دیدن یا بازی کردن یا حتی به صورت یک کادوی کوچک باشد.

البته برای چنین مواردی باید حتما از نظرات کارشناسان خبره نیز بهره گرفت و با مشاوره وی این کار را انجام داد چرا که این تشویق ممکن است حتی اثر سوء داشته باشد و دانش آموز صرفا انجام تکالیف را به خاطر آن تشویق یا کادو انجام دهد. بنابراین حتما در این زمینه و نحوه و نوع تشویق با یک کارشناس مشورت کنید.

• واقع بین بودن نسبت به قابلیت های کودک

با توجه به این که کودکان بیش فعال نسبت به سایر کودکان کم حوصله تر هستند، بنابراین نباید از آن ها انتظار داشت که همانند سایر دانش آموزان وقت برای مطالعه بگذارند. بنابراین لازم است که با شناخت کافی از قابلیت های فرزند بیش فعال خود، زمان مطالعه را در برنامه ریزی روزانه مشخص کنیم. مثلا ممکن است درسی را دوست داشته باشد و حاضر باشد یک ساعت زمان بدون استراحت برای آن وقت بگذارد اما درس دیگری چندان مورد علاقه وی نباشد. بنابراین میتوان زمان یک ساعت را به دو بخش نیم ساعته تقسیم کرد و در این بین فاصله کوتاهی مثلا برای خوردن میوه به آن اختصاص داد.

• تقسیم نمودن کارهای بزرگ به کارهای کوچک‌ تر

اکثر کودکان بیش فعال با توجه به حوصله نداشتن و عدم تمرکز کافی قادر به انجام کاری به صورت کامل نیستند. بنابراین در صورتی که احساس می کنید انجام کار یا اتمام تکلیفی از حوصله وی خارج است بهتر است آن را به دو بخش تقسیم نمایید و با قرار دادن یک وقت استراحت ما بین آن، وی را به اتمام آن کار ترغیب نمود. برای کارهای دشوار نیز این بهترین راهکار است تا از این طریق بتوان او را وادار به اتمام کار کرد.

• گنجاندن زمان اضافه در برنامه ریزی روزانه

با توجه به تفاوت های دانش آموزان بیش فعال با سایرین و به دلیل این که معمولا انجام هر کاری توسط آن ها نیاز به صرف زمان بیشتر دارد، بنابراین در هنگام فهرست کردن کارهای روزانه آن ها بهتر است که برای انجام هر کاری زمان اضافه تری را در نظر بگیرید تا در برنامه ریزی شما مشکلی پیش نیاید. مثلا اگر به نظرتان 45 دقیقه وقت برای تمام کردن یکی از تکالیف کافی است شما در برنامه ریزی روزانه این زمان را یک ساعت در نظر بگیرید.

بیشتر بخوانید:۱۰ مهارت برای مقابله با شکست در کنکور

چگونه در دانش آموزان بیش فعال انگیزه و علاقه در مطالعه ایجاد کنیم؟

یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که خانواده دانش آموزان بیش فعال با آن مواجه هستند، بی انگیزگی این دانش آموزان نسبت به مطالعه کردن است. به گونه ای که فرد بیش فعال به طرق مختلف به دنبال راهی برای فرار کردن از درس خواندن است. به هیچ عنوان با متوسل شدن به زور و فریاد زدن نمی توان هیچ کودکی را به درس خواندن و انجام تکالیف ترغیب کرد؛ حتی این کار در دراز مدت اثرات منفی داشته و وی را حتی برای ادامه تحصیل نیز دلسرد می نماید. برای چنین مواردی داشتن صبر و حوصله و رعایت برخی نکات بسیار مهم است تا بتوان کم کم در آن ها انگیزه مطالعه کردن را افزایش داد.

• روش های افزایش انگیزه و علاقه به مطالعه

روانشناسان حوزه کودک با ارائه راهکارهای مختلفی سعی برایجاد انگیزه در دانش‌آموزان مبتلا به بیش فعالی دارند که در زیر به برخی از آن ها اشاره می نماییم.

• ارائه برنامه ‌ریزی روزانه
• آماده نمودن کتاب ‌ها و لوازم مورد نیاز روی میز مطالعه قبل از آغاز مطالعه
• استفاده از یک فضای ساکت و آرام برای مطالعه
• قرار دادن زمان استراحت‌ بین زمان ‌های در نظر گرفته شده برای مطالعه
• جلوگیری از ماندن تکالیف برای ساعات پایانی شب
• تقسیم کردن زمان مطالعه به بازه های زمانی کوتاه تر (مثلا به جای 4 ساعت مطالعه مداوم آن را به 4 بازه زمانی یک ساعته تقسیم نمایید.)
• قرار دادن زمان مطالعه در اوقاتی که دانش آموز بیش فعال در آن ساعات بیشترین میزان حوصله و تمرکز و توجه را دارد.
• خط کشی کردن دفتر مشق وی با صدای بلند و هایلایت کردن نکات درسی به منظور افزایش سطح هوشیاری دانش آموز در حین مطالعه
• استفاده از تشویق های کلامی و اهداء جایزه های کوچک برای ایجاد انگیزه بیشتر برای مطالعه
• استفاده از ماژیک با رنگ های مختلف برای رنگ کردن اطلاعات مهم در متن کتاب‌ های درسی و جزوات
• استفاده از پوشه ها در رنگ های متفاوت و جذاب برای بایگانی کردن یادداشت ها و جزوات

• اهمیت ایجاد ارتباط مثبت با مطالعه

یکی از دغدغه های مهم برای دانش آموزان بیش فعال و حتی والدین آن ها، اهمیت ندادن یا اهمال کاری این افراد به درس و مطالعه است. به همین دلیل یکی از بهترین روش ها برای ترغیب

این نوع دانش آموزان، ایجاد ارتباط مثبت با مطالعه است. طبق بررسی های انجام شده یکی از راهکارهای موثر برای این کار، آموزش دادن نکات جالب همراه با جزئیات کامل و جدید به آن ها است. چرا که این نوع دانش آموزان به موضوعات جدید و جذاب علاقه و تمایل بیشتری نشان می دهند.

علاوه بر این، با توجه به این که دانش آموزان بیش فعال تمرکز کم تری نسبت به سایر دانش آموزان دارند، در صورت نیاز چندین بار جزئیات دروس و تکالیفی که باید انجام دهند را برای آن ها گوش زد کنید. همچنین برای جلوگیری از اهمال کاری و ایجاد یک ارتباط مثبت و تاثیر گذار برای مطالعه دانش آموزان بیش فعال، بر تکالیف و فعالیت های آن ها دقت و نظارت کافی داشته باشید تا از این طریق احساس احترام و حمایت و توجه کنند.

ترتیب و سازمان دهی مطالعه برای دانش آموزان بیش فعال

برای افزایش سطح یادگیری دانش آموزان بیش فعال نقش خانواده و معلمان بسیار ویژه است. یک دانش آموز بیش فعال در مقایسه با یک دانش آموز عادی نیاز به توجه و کمک بیشتر از سوی والدین خود دارد و حتما باید خانواده، او را در امر تحصیل کمک نمایند و با نظم دادن به امور روزانه او و تشویق کردن وی به انجام تکالیفش، او را متوجه اهمیت مطالعه و پایبند بودن به انجام وظایفش بنمایند.

• راهکارها برای سازماندهی بهتر مطالعه و ترتیب در انجام وظایف

اغلب دانش آموزان بیش فعال دارای ضریب هوشی بالایی هستند، اما با این حال ممکن است در مقایسه با سایر دانش آموزان از نظر یادگیری مشکلات بیشتری داشته باشند که این مساله به دلیل عدم دقت در کلاس درس و تمرکز کافی نداشتن برای یادگیری است. بنابراین برای چنین دانش آموزانی باید به گونه ای بستر را فراهم کرد که از نظر تحصیلی از سایر دانش آموزان عقب نمانند. به این منظور برای ارتقاء سطح مطالعه آن ها و همچنین مقید کردنشان به انجام وظایف و تکالیف راهکار هایی ارائه شده که در ادامه به آن ها اشاره می نماییم.

• مقید کردن آن ها به تمیز و مرتب کردن میز مورد استفاده برای انجام تکالیفشان
• آماده کردن کتاب و دفترهای مورد نیاز برای انجام تکالیف روزانه و قرار دادن آن بر روی میز
• استفاده از پوشه های رنگی و قرار دادن یادداشت های کلاسی در آن ها یا استفاده از دفتر یادداشت های جذاب
• برنامه ریزی و فهرست کردن وظایف و تکالیف روزانه
• گنجاندن وقت استراحت کافی در بین زمان های مطالعه
• آغاز زمان مطالعه در ساعتی که مغز دانش آموز بیش فعال بیشترین بازدهی را دارد.
• مکان مطالعه جایی باشد که هم آرام باشد و هم مورد تایید فرد بیش فعال باشد.
• هایلایت کردن نکات مهم متن کتاب های آن ها
• نکته برداری از قسمت های مهم کتاب تا بعدا دوباره آن ها را مرور کنند.
• حتما مطالعه به ترتیب جدول برنامه ریزی شده و اولویت بندی شده انجام پذیرد تا کودک متوجه اهمیت نظم و ترتیب در انجام کار ها نیز گردد.
• برای ایجاد تمرکز بعضی از مطالب را با صدای بلند بخوانید.
• دور کردن وی از وسایلی مانند تلویزیون و تبلت و رایانه و … که باعث حواس پرتی می شود.
• تشویق به مرتب نمودن میز مطالعه خود پس از انجام تکالیف روزانه اش

• توصیه به استفاده از روش های موثر برای یادگیری و حفظ اطلاعات

برای دانش آموزان بیش فعال نکته ای که برای افزایش یادگیری وی بسیار مهم و موثر است، افزایش سطح تمرکز او است تا از این طریق بتوان سطح توجه و در نتیجه یادگیری وی را نیز بالا برد. به این منظور حتی الامکان سعی کنید با آرام و ساکت کردن مکان مطالعه فرد بیش فعال محیط را برای یادگیری بهتر وی فراهم نمایید. به هیچ عنوان با صدای بلند او را برای درس خواندن فرا نخوانید، چرا که این کار سبب ایجاد استرس شده و تاثیر منفی می گذارد. در ابتدا سعی کنید او را به ترتیب نوشته شده پایبند به انجام برنامه روزانه کنید

و در صورتی که از روز قبل چیزی مانده حتما آن را ابتدا انجام دهید. حتما او را تشویق کنید که نکات مهم متن درس را با ماژیک های شبرنگ مشخص کند و یا نکته برداری کرده و آن را در حاشیه کتاب خود دوباره بنویسد. این نوشتن دوباره بسیار در یادگیری موثر است و باعث می شود آن نکات بیشتر در ذهن فرد بیش فعال باقی بماند. در هنگام برنامه ریزی روزانه حتما زمان اضافی برای مرور درس ها و نکات نوشته شده قرار دهید

واو را تشویق نمایید که پس از انجام تکالیف روزانه مربوط به هر درس باز آن ها را مرور نماید تا از این طریق بهتر بتواند آن ها را حفظ نماید. مرور کردن سریع یادداشت‌ های نوشته شده سر کلاس در همان روز هم به ماندگاری آن مطلب در ذهن دانش آموز بیش فعال کمک می نماید.

حتی والدین دانش آموز می توانند با صرف زمان و ایجاد فضای پرسش و پاسخ و کمک نمودن به وی در یادگیری و حفظ اطلاعات، کمک شایانی به قدرت یادگیری دانش آموز بکنند. تحقیقات نشان داده برای دانش آموزان بیش فعال استفاده از وسایل کمک آموزشی و کارت های بازی و خلاقیت ارائه شده برای هر درس نیز بسیار مثمر ثمر بوده و هم علاقه آن ها را به مطالعه افزایش می دهد و هم باعث افزایش سطح یادگیری آن ها می شود.

چگونه می توان با استرس و اضطراب مطالعه دانش آموزان بیش فعال مقابله کرد؟

استرس و اضطراب از جمله عواملی است که کیفیت تحصیلی یک دانش آموز عادی را هم تحت تاثیر قرار می دهد و در مورد دانش آموزان بیش فعال قطعا می تواند عوارض و عواقب به مراتب بدتری داشته باشد. اضطراب باعث برهم خوردن تمرکز دانش آموز، بی خوابی، مشکلات گوارشی و بسیاری از بیماری های دیگر می شود. لذا بسیار مهم است که ضمن ریشه یابی این موضوع، حتما با مراجعه به روانشناس و استفاده از تجربه و تخصص وی در صدد رفع مواردی باشید که سبب افزایش استرس دانش آموز بیش فعال می گردد.

• شناخت و مدیریت استرس و اضطراب مرتبط با مطالعه

داشتن اطلاعات کافی در زمینه استرس و اضطراب می تواند دید بهترو وسیعتری به والدین و معلمین بدهد تا با استراتژی های بهتری به کمک دانش آموز بشتابند. برقراری یک پیوند عاطفی عمیق با کودک بیش فعال باعث ایجاد حس آرامش و امنیت در وی شده و باعث کاهش میزان استرس او می گردد.

نوع برخورد با دانش آموز و پرهیز از هر گونه فریاد زدن و به زور متوسل شدن برای انجام تکالیف نیز از مواردی است که می تواند باعث افزایش انگیزه برای مطالعه گردد. کادر آموزشی مدارس نیز باید با ایجاد فضایی امن در کلاس های درس به دانش آموز کمک نمایند تا بدون هیچ استرسی در کلاس حاضر شود. حتما با دانش آموزان در مورد دلایل مضطرب بودنشان صحبت نمایید این کار هم باعث ایجاد صمیمیت بیشتر می گردد، هم باعث احساس راحتی و آرامش در دانش آموز می شود. هم این که معلم یا والدین می توانند با ریشه یابی دلایل اضطراب دانش آموز، زمینه های ایجاد استرس در وی را برطرف نمایند.

• راهکار های مقابله با احساسات منفی در دانش آموزان بیش فعال

دانش آموزان بیش فعال به دلیل عدم کنترل بر رفتار و حرکت های خود و هم چنین ضعیف بودن و نداشتن اعتماد به نفس برای برقراری ارتباط با دوستان معمولا با بازخوردهای منفی اطرافیان خود روبرو می شوند

که این مساله باعث ایجاد حس بد در آن ها می شود. به گونه ای که معمولا حتی بر کیفیت تحصیل و زندگی آن ها نیز تاثیر می گذارد. این دانش آموزان بیشتر از سایرین نیاز به توجه دارند و نوع رفتار دیگران با آن ها بسیار مهم است تا جایی که والدین و معلمین می توانند با برقراری رابطه ای دوستانه و توام با احترام ضمن دور کردن احساسات منفی از آنان، انگیزه ادامه تحصیل را در آن ها تقویت نمایند. برای این منظور راهکار هایی نیز وجود دارد که در ادامه مقاله به آن ها می پردازیم.

• در مواجهه با چنین دانش آموزانی حتما باید برخورد گرم و صمیمی باشد. این کار باعث می شود او بتواند به شما اعتماد کرده و درد دل کند و حس خوب پیدا کند.
• با توجه به این که افراد بیش فعال حوصله یک جا نشستن به مدت طولانی را ندارند می توان سر کلاس درس، مسئولیت کارهایی که نیاز به تحرک و بلند شدن از روی صندلی دارد؛ مانند توزیع برگه بین دانش آموزان یا رفتن به دفتر مدرسه برای انجام کاری را به آن ها سپرد تا با این بهانه بتوانند کمی قدم بزنند.
• تشکر کردن از وی و تشویق کلامی پس از انجام تکالیف روزانه یا پس از اتمام کاری در بالا بردن روحیه وی تاثیر مثبت گذاشته و باعث تقویت حس وظیفه شناسی وی می گردد.
• صحبت کردن با دانش آموز بیش فعال در مورد نقاط قوتش احساس ضعف را از او دور می کند.
• با مطلع کردن وی از میزان رضایتمندی خودتان باعث ایجاد اعتماد به نفس در او شوید.
• به هیچ عنوان در حضور دیگر وی را مورد انتقاد یا سرزنش قرار ندهید، چرا که این کار باعث عصبی شدن و افزایش اضطراب در فرد بیش فعال می گردد.
• در هنگام کمک کردن در انجام تکالیف، دانش آموز بیش فعال را در نزدیکی خود بنشانید، این کار باعث ایجاد حس آرامش در او می شود.
• در صورت حواس پرتی در موقع انجام تکالیف با کشیدن دست بر روی سرش، او را ترغیب به ادامه انجام تکالیفش بنمایید و به هیچ وجه در چنین مواقعی با اوبرخورد بد نداشته باشید.
• با توجه به گریزان بودن از جمع و عدم تمایل به برقراری ارتباط با سایر دوستان از معلم وی بخواهید که با انجام فعالیت های گروهی باعث افزایش روابط اجتماعی وی شود.
• استفاده از کلمات و عبارات مثبت به جای جملات و کلمات منفی نیز تاثیر گذاری به مراتب بیشتری دارد مثلا به جای گفتن جمله “نباید این کار را انجام دهی” جمله “بهتر است این کار را انجام دهی” را به کار ببرید.
• به هیچ عنوان دانش آموز بیش فعال را با کسی مقایسه نکنید. چرا که بسیاری از رفتارهای او در کنترل خودش نیست و این مقایسه باعث تحقیر، گوشه گیری و بیزار شدن از خود و همچنین متنفر شدن از مدرسه و تحصیل می شود.

نتیجه گیری

نوع برخورد کادر آموزشی و والدین با دانش آموز بیش فعال بسیار حائز اهمیت است.

متاسفانه بسیاری از معلمین و والدین به دلیل نا آگاهی از مشکل بیش فعالی این کودکان رفتار مناسبی

با آن ها ندارند که همین عدم برخورد مناسب باعث ناراحتی و انزجار آن ها از خانواده و محیط مدرسه می گردد. این در حالی است که داشتن آگاهی نسبت به اختلال بیش فعالی و مطلع بودن از روحیات و احساسات افراد بیش فعال باعث می شود که با اتخاذ راهکارهایی مناسب و با برقراری رابطه ای گرم و صمیمی باعث آرامش دانش آموز بیش فعال شده و بسیاری از رفتارهای ناهنجار وی را کنترل نماییم. در این مقاله ضمن معرفی دانش آموز بیش فعال راهکارهایی در زمینه چگونگی برخورد با وی را نیز ارائه دادیم تا از این طریق بتوان کیفیت زندگی فردی و اجتماعی وی را افزایش دهیم.

سوالات متداول

• ویژگی های دانش آموز بیش فعال چیست؟

بی قراری، بی حوصلگی، زود خسته شدن از انجام کار یا تکلیف، بیزار بودن از یک جا ساکن ماندن، پر حرف بودن، عدم توجه به نصیحت های دیگران، نداشتن تمرکز کافی برای انجام امور و …

• چه راهکارهایی به منظور مدیریت زمان برای دانش آموزان بیش فعال وجود دارد؟

تدوین فهرستی از کارهای روزانه و اولویت بندی آن، جلوگیری از تعویق در انجام وظایف، واقع بین بودن نسبت به قابلیت های کودک، تقسیم کردن کار ها و تکالیف بزرگ و سخت به چند قسمت، قرار دادن وقت اضافه در برنامه ریزی روزانه برای تکالیف و وظایفی که نیاز به زمان اضافه دارند.

• چه راهکارهایی برای افزایش انگیزه و علاقه نسبت به مطالعه وجود دارد؟

 ارائه برنامه ریزی روزانه، ایجاد محیطی آرام برای مطالعه، شروع مطالعه در زمانی که مورد تایید دانش آموز بیش فعال باشد، قرار دادن زمان استراحت ما بین زمان های مطالعه، تشویق کلامی و اهداء جایزه، به کار بردن ماژیک با رنگ های مختلف برای مشخص کردن نکته های مهم کتاب درسی و …

خدمات لاپلاس را بیشتر بشناسید

شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به مشاوره تحصیلی و پانسیون مطالعاتی و پانسیون مطالعاتی در اصفهان و مشاوره انتخاب رشته و مشاوره کنکور با مشاوران ما در لاپلاس در تماس باشید.​​